Teatr absurdu – nowy czy stary teatr?
Kiedy: 19-20.05.2008 r.
Miejsce: Pomorski Park Naukowo-Technologiczny,Teatr Miejski w Gdyni
Organizator: Uniwersytet Gdański, Teatr Miejski w Gdyni i Uniwersytet Jagielloński
Uniwersytet Gdański, Teatr Miejski w Gdyni i Uniwersytet Jagielloński zapraszają na konferencję naukową „Teatr absurdu - nowy czy stary teatr”, organizowaną w ramach festiwalu R@Port - 19-20 maja 2008, Pomorski Park Naukowo-Technologiczny, Al. Zwycięstwa 96/98, Gdyna. 18 i 19 maja w Teatrze Miejskim w Gdyni odbędą się pokazy (czytania oraz improwizacje aktorskie) pięciu sztuk nominowanych do finału Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej. Zapraszamy.
Konferencja naukowa
Teatr absurdu – nowy czy stary teatr?
Tytuł przedstawienia Jerzego Jarockiego Historia PRL wg Mrożka (1998) najlepiej oddaje ogromną rolę, jaką odgrywała twórczość Sławomira Mrożka przez czterdzieści lat od jego debiutanckiej Policji (1958), przez Tango (1964), Emigrantów (1974) i Miłość na Krymie (1993). Nikt lepiej niż Mrożek nie potrafił oddać zarówno ogólnych mechanizmów polityczno-społecznego życia, jak też niepokojów i niedostatków codziennej egzystencji szarych obywateli. A jednak przecież już „Festiwalowi Mrożek”, zorganizowanemu na sześćdziesiąte urodziny pisarza w Krakowie w 1990 roku, nieuchronnie towarzyszyła refleksja, że pożegnanie z poprzednim ustrojem oznacza także pożegnanie ze sztukami Mrożka jako żywotnym repertuarem dla polskich teatrów. I w zasadzie następne lata potwierdziły jedynie tę diagnozę. Nawet jeśli na scenie i w Teatrze Telewizji pokazano rzadziej do tej pory grywanego Krawca czy Zabawę, to także te inscenizacje w gruncie rzeczy nie spełniły nadziei na to, że wystawione w teatrze mniej kanoniczne sztuki Mrożka zachęcą do lektury całego jego dorobku pod innym kątem; innym niż ten od lat proponowany przez podręczniki szkolne i akademickie.
Dlaczego polski teatr przestał grywać Mrożka? A jeśli nawet od czasu do czasu jego sztuki trafiają na scenę, to dlaczego dzieje się tak bardziej z obowiązku wobec kanonu lektur niż autentycznego zainteresowania tak reżyserów, jak i widzów? Czy faktycznie chodzi o to, że portretował on błędy i wybaczenia socjalistycznej demokracji ludowej, o których ani chcemy, ani umiemy pamiętać? W takim razie jednak nie mają ani krzty racji ci krytycy i znawcy jego twórczości, którzy czytają te sztuki jako pojemne sceniczne modele; modele na tyle pojemne, że nie tracą nigdy na aktualności i można je zagrać pod wiszącym na ścianie portretem każdego dyktatora czy przywódcy każdej partii. A może właśnie to modelowość dramatów Mrożka, ich formalne mistrzostwo sztuk dobrze skrojonych, konsekwentnie rozwijających się od ekspozycji do finału, ponosi największą winę za to, że częściej niż na scenie oglądamy je dzisiaj na bibliotecznej półce?
Przywykliśmy czytać sztuki Mrożka w nurcie tak zwanego teatru absurdu, który w momencie scenicznego debiutu tego autora zaczął zdobywać również polskie sceny. Można zatem zasadnie postawić pytanie, czy przypadkiem zmierzch popularności polskiego dramatopisarza nie wiąże się z bardziej ogólnym kryzysem absurdalnego obrazu świata i wyrażających go utworów? Z tego właśnie względu towarzysząca w tym roku Festiwalowi R@Port konferencja naukowa różnić się będzie od poprzedniej, której tematem była twórczość Tadeusza Różewicza. Nie tylko utwory wybranego polskiego dramatopisarza chcemy bowiem poddać teatrologicznej refleksji, ale również na tyle szeroko zarysować problematykę wystąpień zaproszonych uczestników, by objęła ona także teatr absurdu jako taki. Tylko wtedy, kiedy uda nam się spojrzeć na twórczość absurdystów z dzisiejszego punktu widzenia, będziemy potrafili powiedzieć, czy nieobecność twórczości Mrożka na polskich scenach to tylko kwestia przemian ustrojowych w naszym kraju i związanych z nimi nowych, inaczej formułowanych zadań polskiego teatru, czy też raczej wypadkowa szerzej rozumianych przemian społeczno - kulturowych; przemian, w wyniku których doszedł do głosu nowy paradygmat estetyczny, skazujący na egzystencję na bibliotecznych półkach nie tylko twórczość Mrożka, ale również pozostałych absurdystów: Ionesco, Becketta, Arrabala i Havla, by wymienić tylko najbardziej oczywiste w tym kontekście nazwiska.
Tematem kolejnych wystąpień uczestników konferencji będzie zatem teatr absurdu, widziany tyleż z dzisiejszej perspektywy, co jako konsekwencja wcześniejszych przemian, z uzupełnieniem o kontekst zjawisk mu współczesnych. Sztuki polskiego dramatopisarza, mniej lub bardziej popularne w kanonie szkolnych lektur i w teatralnym repertuarze, pojawiać się tu będą w towarzystwie sztuk innych europejskich dramatopisarzy jako część bardziej ogólnych tendencji oraz przedmiot analiz prowadzonych z pomocą nowych metodologii. Pytanie o to, gdzie z dzisiejszego punktu widzenia należy umieścić twórczość Mrożka, stanie się natomiast naczelną kwestią zorganizowanej na zakończenie konferencji dyskusji panelowej. Zaproszeni do udziału w niej goście, tym razem przede wszystkim ludzie teatru i krytycy, postarają się odpowiedzieć na pytanie o to, czy faktycznie sztuki Mrożka nadają się już tylko do cichej lektury czy też mają nam wciąż coś istotnego do powiedzenia i czy w związku z tym już niebawem należy oczekiwać ich teatralnego renesansu?
Projekt merytoryczny konferencji:
prof. dr hab. Małgorzata Sugiera, dr Mateusz Borowski (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie)
Czas:
19 maja (poniedziałek), godz. 10.00 – 17.30
20 maja (wtorek), godz. 10.00 – 13.30
Miejsce:
Pomorski Park Naukowo – Technologiczny (Kompleks Konferencyjny)
Gdynia, Aleja Zwycięstwa 96/98
PROGRAM KONFERENCJI
|
Uprzejmie informujemy, że używamy plików cookie (tzw. ciasteczek)
i podobnych technologii w celach autoryzacji, zbierania statystyk i ułatwienia korzystania z serwisu Uniwersytetu Gdańskiego.
Korzystając z naszych stron wyrażasz zgodę na ich użycie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami Twojej przeglądarki.